Ulicami Katowic przejdą tradycyjne Dziady Noworoczne z Żywiecczyzny

Dziady Noworoczne to tradycja górali żywieckich związana z pożegnaniem starego i powitaniem nowego roku. Kolędnicy przechodzą ulicami, składając mieszkańcom noworoczne życzenia.

"Z przodu idą pachołkowie strzelający batami, którzy sygnalizują gospodarzom, że zbliża się roztańczona i rozśpiewana grupa dziadów. Dalej m.in. konie, które muszą odtańczyć swój taniec, kominiarz, który czasem wejdzie na komin, diabły ze śmiercią itd. Słychać strzelające baty, dzwonki, muzykę. Kolędnicy przekazują życzenia pomyślności” – wyjaśnił w rozmowie z PAP Andrzej Maciejowski, który jest depozytariuszem tradycji Dziadów Noworocznych.

Kolędnicy są przebrani za postacie związane z regionalną tradycją. Odgrywane przez nich sceny, wypowiadane kwestie i wykonywane gesty nie są przypadkowe, np. konie symbolizują siły witalne, zdrowie i bogactwo, padają i wstają, pokazując umieranie i odradzanie się. W korowodzie można zobaczyć m.in. diabły, księży, kominiarzy czy obecnych dawniej w lokalnych społecznościach Żydów i Cyganów.

Andrzej Maciejowski wskazał, że dawniej na wsiach dziadowskie stroje wykonywano z tego, co było pod ręką – starych kożuchów, słomy czy tektury. Obecnie są one zdecydowanie bardziej dopracowane i barwne, ale przy tym kolędnicy starają się nie zatracić ich tradycyjnej formy.

„Chcemy pokazać w Katowicach, że nasza tradycja żyje. Żywiecczyzna ma cudowną autentyczną kulturę, dla której warto ją odwiedzać przez cały rok” – podkreślił Maciejowski.

Dziady Noworoczne znajdują się na Krajowej Liście Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego. Trwają starania o wpisanie ich na Listę Reprezentatywną Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości UNESCO.

9 stycznia 2025 r. Dziady Noworoczne przejdą ulicami Bielska-Białej. Początek korowodu zaplanowano o godz. 13 na pl. Bolesława Chrobrego. W kolejnych dniach odbędą się 56. Żywieckie Gody, a podczas nich m.in. przegląd grup kolędniczych.(PAP)

pato/ miś/